Logo Science Café Leiden

26 april 2011: Ontstaan van het heelal en waar gaat dat heen?

Verslag

Duur                            : 20:00 – 22:00 uur
Deelname                    : 85 personen, w.o. 10 studenten
Inleiding                       : Dr Henk Hoekstra, Associate prof. bij de Sterrenwacht Leiden
Discussieleider          : Prof. Jos van den Broek, Univ. Leiden (Wetenschapscommunicatie)
Divertissement           : Bree van de Zuidewind

Henk Hoekstra adviseert de term "sterrenkunde" (de oudste wetenschap) te vervangen door "kosmologie", aangezien we hemellichamen zien. Er is steeds meer bekend over het heelal, maar er komen ook steeds meer vragen. Eigenlijk zijn er meer vragen dan antwoorden. Hij heeft getracht een drietal vragen te bespreken.

De technische ontwikkelingen in de wetenschap gaan snel. Hoekstra belichtte de historie van de kosmologie en haalt een uitspraak van Edgar Allan Poe aan: "De nacht is donker, omdat het heelal een eindige leeftijd heeft", waarna hij deze uitspraak uitlegt. De melkwegstelsels bewegen zich van ons af: het heelal dijt uit. De huidige expansiesnelheid heet: de Hubble constante, die echter niet constant is. De waardeveranderingen van de constante hangen af van de samenstelling van het heelal. Het heelal kan ook ineenstorten. Over  baryonische massa zei Hoekstra, dat we de meeste materie (60%-84%) niet kunnen zien: zgn. 'donkere materie'. Deze donkere materie versnelt de uitdijing van het heelal, zodat deze sneller plaatsvindt dan de lichtsnelheid. Supernovae staan verder weg dan werd verwacht.  

Eigenlijk weten we nog maar heel weinig:

Dus er zijn nog zeer veel open vragen. Hieronder een beperkte greep uit Hoekstra's opsomming.

De discussie werd, zoals altijd, uitstekend geleid door Jos van den Broek en de inhoud oversteeg vaak de capaciteit van het denkraampje van steller dezes. Ook in deze fase waren er meer vragen dan antwoorden. Een aantal voorbeelden volgt hier. Zijn baryonen opgebouwd uit quorks? Waarom zijn er geen uitspraken mogelijk over de situatie voor de Big Bang? Hoe groot is het heelal? Wat zijn nu precies 'zwarte gaten'? Staat het eigenlijk wel vast dat er een Big Bang is geweest? Wat is inflatie? "Daarvan (inflatie) snappen we eigenlijk helemaal niets", aldus Hoekstra: "We weten steeds meer, maar we begrijpen steeds minder".  Voor onze Engelstalige fans:"We live in the period of maximum ignorance".

Bree van de Zuidewind: zij zou vooraf haar optreden als volgt hebben beschreven: "The music is original jazz with one guitar and one girl singing, old fashioned and sweet". En dat deed zij inderdaad fantastisch. Uit Australië.

Zie ook Blog op Trouw.nl: Big Bang: de kosmische ballon en lange adem van God? of op: Blog in Blik

Email ons | ©2010 Science Café Leiden | Disclaimer & Colofon